Gormlaga hringþoka
-
VISTA sjónauki ESO tók þessa óvenjulegu mynd af Gormþokunni (NGC 7293), hringþoku í um 700 ljósára fjarlægð frá jörðinni. Litmyndin var búin til úr myndum sem teknar voru í gegnum innrauðar Y, J og K síur. Í innrauðu ljósi sést vel hve víðfeðm þokan er. Mynd: ESO/VISTA/J. Emerson. Þakkir: Cambridge Astronomical Survey Unit.
Á næturhimninum eru fjölmargar hringlaga geimþokum. Á ensku kallast þær plánetuþokur þótt þær eigi ekkert skylt við reikistjörnur. Ástæðan er sú að þegar menn sáu þær fyrst í gegnum stjörnusjónaukana sína, fannst þeim þær líkjast ystu reikistjörnunum, Úranusi og Neptúnusi.
Hringþoka verður til þegar stjarna eins og sólin okkar verður eldsneytislaus. Þá byrjar hún að falla inn í sig og glata ystu lögum sínum sem svífa út í geiminn. Úr verður fallegt blómlaga mynstur, sem minnir stundum á flugeld, í kringum stjörnu sem eitt sinn skein skært eins og sést á þessari nýju mynd.
Hringþokur gefa okkur sem sagt svipmynd inn í framtíðina — við erum að horfa á þau örlög sem bíða sólarinnar. Þegar sólin okkar deyr eftir um það bil 5 milljarða ára (5.000.000.000) verður efni hennar að hringþoku. Kjarninn úr sólinni, þar sem orkan verður til í dag, situr eftir breytist hægt og rólega í hvítan dverg.
Skemmtileg staðreynd: Sumar hringþokur líta út eins og litrík fiðrildi í geimnum!
Þessi frétt er unnin í góðu samstarfi við UNAWE og Space Scoop
