NGC 3603
-
Lausþyrpingin NGC 3603 í stjörnumerkinu Kilinum. Mynd: ESO
| Tegund: | Lausþyrping |
| Stjörnulengd: |
11klst 15mín 9,1s |
| Stjörnubreidd: |
-61° 16′ 17" |
| Fjarlægð: |
20.000 ljósár |
| Sýndarbirtustig: |
+9,1 |
| Stjörnumerki: | Kjölurinn |
| Önnur skráarnöfn: |
Enski stjörnufræðingurinn John Herschel uppgötvaði þyrpinguna þann 14. mars árið 1834 er hann var við stjörnuathuganir frá Góðrarvonarhöfða í Suður Afríku.
NGC 3603 er ein bjartasta og þéttasta þyrping ungra, massamikilla stjarna í vetrarbrautinni okkar. Hún er því kjörin nálæg hliðstæða mjög virkra stjörnumyndunarsvæða í öðrum vetrarbrautum.
NGC 3603 er hrinusvæði; verksmiðja í alheiminum þar sem stjörnur myndast í gríð og erg úr gas- og rykskýjum þokunnar. Þokan á lögun sína að þakka sterku ljósi og öflugum vindum frá ungu stjörnunum sem svipta gas- og rykhulunni af aragrúa stjarna. Í þokunni eru um 400.000 sólmassar af gasi.
Í þyrpingunni eru þúsundir stjarna af öllum stærðum og gerðum, meirihlutinn álíka massamiklar eða massaminni en sólin okkar. Tilkomumestar eru nokkrar mjög þungar stjörnur sem nálgast endalok ævi sinnar. Á stað sem er innan við eitt ljósár á rýmd þjappa nokkrir bláir reginrisa sig saman auk þriggja Wolf-Rayet stjarna. Mælingar Very Large Telescope (VLT) ESO sýna að ein þessara stjarna, NGC 3603-A1, er um 120 sinnum massameiri en sólin okkar. Sú stjarna er raunar tvístirni og snúast stjörnurnar hvor um aðra á aðeins 3,77 dögum.
Allar stjörnurnar í þyrpingunni eru álíka gamlar, um milljón ára.