Gagnstaða

Hnöttur í gagnstöðu:

• Rís við sólsetur, er í hásuðri á miðnætti og sest við sólarupprás,

• er því sem næst full upplýstur frá Jörðu séð,

• er nálægt þeim punkti á braut sinni um sólina sem er nokkurn veginn næstur Jörðinni og liggur hnötturinn þá best við athugun,

• er á bakhreyfingu á himninum.

Þegar innri reikistjarna er á gagnstæðri hlið sólar (hinu megin sólar) séð frá ytri reikistjörnu, er innri reikistjarnan sögð í ytri samstöðu (e. superior conjunction) við sólina. Innri samstaða (e. inferior conjunction) verður þegar reikistjörnurnar tvær eru í línu sömu megin sólar. Við innri samstöðu er ytri reikistjarnan þá í gagnstöðu við sól séð frá innri reikistjörnunni, eins og skýringarmyndin sýnir.

Tunglið er í gagnstöðu við sólina þegar það er fullt. Þegar tunglið er nákvæmlega í gagnstöðu við sólin verður tunglmyrkvi. Þegar Jörðin er í gagnstöðu við sólina er Jörðin full á himninum yfir næturhlið tunglsins.

Töflur yfir reikistjörnur í gagnstöðu við Jörðina

Mars í gagnstöðu við Jörð

Ár	Dagsetning
2025	16. janúar
2027	19. febrúar
2029	25. mars
2031	4. maí
2033	27. júní

Júpíter í gagnstöðu við Jörð

Ár	Dagsetning	Stjörnumerki
2023	1. nóvember	Hrúturinn
2024	6. desember	Nautið
2026	9. janúar	Tvíburarnir
2027	10. febrúar	Ljónið
2028	13. mars	Meyjan
2029	13. apríl	Meyjan
2030	14. maí	Vogin
2031	16. júní	Naðurvaldi
2032	20. júlí	Bogmaðurinn
2033	15. ágúst	Vatnsberinn

Satúrnus í gagnstöðu við Jörð

Ár	Dagsetning
2023	27. ágúst
2024	8. september
2025	21. september
2026	4. október
2027	18. október
2028	30. október

Úranus í gagnstöðu við Jörð

Ár	Dagsetning
2023	13. nóvember
2024	17. nóvember
2025	21. nóvember
2026	25. nóvember
2027	30. nóvember
2028	3. desember

Neptúnus í gagnstöðu við Jörð

Ár	Dagsetning
2023	19. september
2024	21. september
2025	23. september
2026	26. september
2027	28. september
2028	30. september

Tengt efni

• Samstaða og álengd

- Sævar Helgi Bragason