Nasasjón af framtíðinni
Sævar Helgi Bragason
14. des. 2017
Fréttir
Ný mynd frá Hubble geimsjónauka NASA og ESA sýnir yfirstandandi samruna tveggja vetrarbrauta sem kallast NGC 5256 og eru í 350 milljón ljósára fjarlægð frá Jörðinni í Stórabirni
Eftir um það bil 4 milljarða ára verður árekstur í geimnum þegar Vetrarbrautin okkar og Andrómeduþokan renna saman. Þótt geimurinn sé að mestu leyti tómur eru vetrarbrautaárekstrar tíðir og standa yfir í mörg hundruð milljónir ára.
Á þessari mynd sem Hubble geimsjónauki NASA og ESA tók sést yfirstandandi samruni tveggja vetrarbrauta. Saman kallast þær NGC 5256 en ganga líka undir nafninu Markarian 266. Báðar eru í um 350 milljón ljósára fjarlægð frá Jörðinni í stjörnumerkinu Stórabirni en aðeins 13.000 ljósár skilja milli kjarna þeirra.
NGC 5256, einnig kölluð Markarian 266, er óregluleg vetrarbraut í um 350 milljón ljósára fjarlægð frá Jörðinni í stjörnumerkinu Stórabirni. Hún er reyndar ekki ein vetrarbraut heldur tvær en bilið milli kjarnar þeirra eru aðeins 13.000 ljósár.
Í vetrarbrautunum sjást þegar merki um samrunann. Rauðleitt gas og dökkleitar rykslæður eru farnar að blandast saman, kastast í kekki og verða að stjörnumyndunarsvæðum. Bláleitu svæðin eru ungar stjörnuþyrpingar, fullar af björtum bláum risasjtörnum. Báðar vetrarbrautirnar innihalda líka virk risasvarthol sem nærast á efni sem fellur til þeirra.
Við samruna vetrarbrauta rekast nánast engar stjörnur saman því vegalengdin á milli þeirra er gífurleg. Stjörnur geta skotist út úr vetrarbrautunum vegna flóðkrafta sem verka á milli vetrarbrautanna þangað til ró kemst á.
Vetrarbrautasamrunar voru algengari fyrr á tímum í sögu alheimsins og eru þeir taldir hafa knúið þróun vetrarbrauta. Í Vetrarbrautinni okkar eru merki um langa sögu árekstra, því hún inniheldur leifar margra smærri vetrarbrauta sem hún gleypti í fortíðinni. Í dag er hún að gleypa dvergsporvöluþokuna í Bogmanninum.
Hægra megin við NGC 5256 sést annar enn fjarlægari vetrarbrautasamruni sem stjörnufræðingar hafa enn ekki kannað.
Nasasjón af framtíðinni
Sævar Helgi Bragason 14. des. 2017 Fréttir
Ný mynd frá Hubble geimsjónauka NASA og ESA sýnir yfirstandandi samruna tveggja vetrarbrauta sem kallast NGC 5256 og eru í 350 milljón ljósára fjarlægð frá Jörðinni í Stórabirni
Eftir um það bil 4 milljarða ára verður árekstur í geimnum þegar Vetrarbrautin okkar og Andrómeduþokan renna saman. Þótt geimurinn sé að mestu leyti tómur eru vetrarbrautaárekstrar tíðir og standa yfir í mörg hundruð milljónir ára.
Á þessari mynd sem Hubble geimsjónauki NASA og ESA tók sést yfirstandandi samruni tveggja vetrarbrauta. Saman kallast þær NGC 5256 en ganga líka undir nafninu Markarian 266. Báðar eru í um 350 milljón ljósára fjarlægð frá Jörðinni í stjörnumerkinu Stórabirni en aðeins 13.000 ljósár skilja milli kjarna þeirra.
NGC 5256, einnig kölluð Markarian 266, er óregluleg vetrarbraut í um 350 milljón ljósára fjarlægð frá Jörðinni í stjörnumerkinu Stórabirni. Hún er reyndar ekki ein vetrarbraut heldur tvær en bilið milli kjarnar þeirra eru aðeins 13.000 ljósár.
Í vetrarbrautunum sjást þegar merki um samrunann. Rauðleitt gas og dökkleitar rykslæður eru farnar að blandast saman, kastast í kekki og verða að stjörnumyndunarsvæðum. Bláleitu svæðin eru ungar stjörnuþyrpingar, fullar af björtum bláum risasjtörnum. Báðar vetrarbrautirnar innihalda líka virk risasvarthol sem nærast á efni sem fellur til þeirra.
Við samruna vetrarbrauta rekast nánast engar stjörnur saman því vegalengdin á milli þeirra er gífurleg. Stjörnur geta skotist út úr vetrarbrautunum vegna flóðkrafta sem verka á milli vetrarbrautanna þangað til ró kemst á.
Vetrarbrautasamrunar voru algengari fyrr á tímum í sögu alheimsins og eru þeir taldir hafa knúið þróun vetrarbrauta. Í Vetrarbrautinni okkar eru merki um langa sögu árekstra, því hún inniheldur leifar margra smærri vetrarbrauta sem hún gleypti í fortíðinni. Í dag er hún að gleypa dvergsporvöluþokuna í Bogmanninum.
Hægra megin við NGC 5256 sést annar enn fjarlægari vetrarbrautasamruni sem stjörnufræðingar hafa enn ekki kannað.